UiTPAS mag geen eruit-PAS worden

De UiTPAS, het spaar- en voordelenprogramma voor cultuur-, jeugd-, sport- en vrijetijdsactiviteiten, bestaat intussen twaalf jaar. Een fantastisch systeem maar wel één met financiële en administratieve uitdagingen. De UiTPAS mag geen eruit-PAS worden: verenigingen en gemeenten moeten nog willen instappen. Het moet haalbaar en betaalbaar blijven. Van de 30 miljoen aan kortingen komt immers 12 miljoen van de gemeenten en 12 miljoen van de verenigingen.

 Een uitgebreid rapport door publiq werd opgesteld in opdracht van de Vlaamse overheid en werd op 20 januari 2025 gepubliceerd. Het belicht de sterktes en aandachtspunten voor toekomstige ontwikkelingen en beleid. 

Deze grondige analyse en evaluatie toont aan dat UiTPAS een grote impact heeft op het verlagen van drempels voor het uitgebreide vrijetijdsaanbod in Vlaanderen en Brussel: de pas zorgt er uitdrukkelijk voor dat mensen met een beperkt budget sneller de stap maken naar vrijetijdsactiviteiten, zowel in groep als individueel. 

Wat twaalf jaar geleden begon als een bescheiden pilootproject in vier gemeenten, is uitgegroeid tot een succesverhaal met meer dan 560.000 UiTPAS-houders. Met die pas of app spaar je intussen in 163 gemeenten en bij meer dan vijfduizend organisatoren punten bij deelname aan activiteiten. Die punten kun je inruilen voor allerlei voordelen. Daarnaast biedt UiTPAS mensen met een beperkt budget op een discrete manier korting op het vrijetijdsaanbod. In 2024 maakten 85.000 UiTPAS-houders met recht op een kortingstarief samen 443.000 keer gebruik van een gereduceerd tarief.

Ik stelde enkele vragen hierover aan minister van Cultuur, Caroline Gennez, vanuit mijn ervaring als schepen en voormalig voorzitter van Erfgoed Zuidwest. De eerste vraag ging over de financiële en administratieve uitdagingen. Het rapport stelt: “Er is behoefte aan een duurzame financiering van structurele kortingen en aan het verminderen van de administratieve last bij het verwerken ervan. Daarnaast is er nood aan uniforme regels voor toekennen van de kortingen.” 

• Gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingen trekken aan de financiële alarmbel en dringen erop aan om op een getrapt systeem van financiering over te gaan en zo toe te laten dat lokale besturen en verenigingen minder dan 40 procent moeten bijdragen. Wilt u een getrapt systeem van financiering, natuurlijk binnen de bestaande middelen, overwegen om zo het draagvlak en de betaalbaarheid ook te blijven garanderen?
• Een verdere uitbreiding naar meer gemeenten en organisatoren is nodig, alsook het aantrekkelijker maken van de UiTPAS voor een breder publiek, inclusief mensen zonder recht op die korting. Wilt u streven naar een uitbreiding van de UiTPAS over heel Vlaanderen?
• Amateurverengingen die ook de deelnemers met een UiTPAS willen verwelkomen, moeten daarvoor heel wat praktische en administratieve drempels overwinnen. Dit gaat over practica zoals UiTPAS-punten financieren en scannen. Wilt u onderzoeken hoe men het vlotter en praktischer integreren van de UiTPAS ook voor de amateurverenigingen kan faciliteren?

De minister wees het getrapt systeem af, volgens haar omdat dit de drempel zou verhogen. Nochtans zou een tussensysteem ervoor zorgen dat de steun net terechtkomt bij zij die het echt nodig hebben. Wel onderstreepte de minister de wens om de UiTPAS in gans Vlaanderen uit te rollen. Er wordt ook gekeken om de praktische en administratieve drempels te verlagen, aldus de minister, onder meer door na te gaan voor koepels of er een afsprakenkader kan gemaakt worden en door de digitale uitbouw van de UiTPAS aandacht te geven.

Wil u het verslag van de zitting bekijken waar deze vraag aan bod kwam? Dat kan hier.